तिलोत्तमामा विद्यार्थी च्यालेन्ज फण्ड: सोच देखि कार्यान्वयन सम्म

हरेक विद्यार्थीमा केही न केही क्षमता रहेका हुन्छन् । ती क्षमताहरु एक आपसमा फरक फरक हुन सक्छन् । त्यसैले उनीहरूलाई एउटै डालामा राखेर तुलना गर्न हुँदैन । स्थानीय तहले आफ्ना विद्यार्थीहरूलाई क्षमता विकासमा फरक अवसर प्रदान गर्न सके भविष्यमा विभिन्न क्षेत्रमा नेतृत्व गर्न सक्ने दक्ष जनशक्ति उत्पादन हुन्छन् ।

तसर्थ विद्यार्थीहरूलाई समयमा नै लगानी गर्न आवश्यक छ, ती लगानीले हरेक विद्यार्थीहरूलाई आफूमा निहित क्षमता पहिचान गरी आफ्नो लक्ष्यमा केन्द्रित हुन मद्दत पुग्छ । तसर्थ विद्यार्थीले अहिले कस्तो अवसर प्राप्त गरेका छन्, त्यही अनुरूप भविष्य निर्धारण हुने भएकाले तिलोत्तमा नगरपालिकाले शैक्षिक रूपान्तरणका निम्ति आफ्नो नीति तथा कार्यक्रम अन्तर्गत विभिन्न कार्यक्रम समावेश गरेको छ । जसमा “विद्यार्थी च्यालेन्ज फण्ड” पनि एक हो ।

“विद्यार्थी च्यालेन्ज फण्ड“ को मुख्य उद्देश्य विद्यार्थीहरू बिच उनीहरूको आइडियालाई प्रपाेजलको माध्यम बाट प्रतिस्पर्धा गराई नवप्रवर्तन क्षेत्रमा शैक्षिक कार्यक्रम मार्फत प्रयोगात्मक रूपमा विद्यार्थीको नेतृत्वमा विद्यार्थीलाई सहभागी गराई नवीनतम कार्यक्रम गरिन्छ । जसको मुख्य उद्देश्य विद्यार्थीको सोच देखि कार्यान्वयन सम्म उनीहरूलाई सक्रिय गराई आर्थिक सहयोग गर्नु रहेको छ ।

विद्यार्थीहरूलाई विद्यार्थी जीवन देखि प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने बनाउने उद्देश्य नगरपालिकाको नीति तथा कार्यक्रम मार्फत उनीहरूको नवीनतम आइडियालाई प्रतिस्पर्धा गराई कार्यक्रम सम्पन्न गर्न दिइने आर्थिक सहयोग नै विद्यार्थी च्यालेन्ज फण्ड हो ।

हरेक सामुदायिक विद्यालय र कलेजका विद्यार्थीले समूहगत प्रस्तावनाका आधारमा प्रतिस्पर्धा गर्ने, कार्यक्रम गर्ने र अन्तिममा रिपोट लेख्ने काम गर्छन् । जसमा विद्यालय र कलेजको सिफारिस अनिवार्य गरिएको हुन्छ ताकि विद्यालय र कलेजले पनि उक्त कार्यक्रमको अपनत्व लियोस् । विद्यार्थी च्यालेन्ज फण्ड मार्फत विद्यार्थीहरूले विज्ञान प्रविधि, जनचेतना सम्बन्धी, अभिमुखीकरण, आयआर्जन ( स्टार्टअप ) र साहित्य कला सम्बन्धी विषयहरू माध्ये एक रोजी त्यसमा काम गर्न सक्छन् ।

यो आर्थिक वर्ष तिलोत्तमा नगरपालिकामा रहेका सामुदायिक कलेज र विद्यालयका विभिन्न प्रपाेजलहरु माध्ये ९ वटा समूहहरू छनौट भई विभिन्न फरक विषयमा कार्यक्रम अगाडी बढाएको थियो । कक्षा ६ देखि कक्षा १२ र कलेजका विद्यार्थीहरूले उक्त कार्यक्रम आयोजना गदै गर्दा स्थानीय तहले थोरै आर्थिक सहयोग गर्दा पनि विद्यार्थीहरूमा धेरै नै सकारात्मक रूपान्तर भई नवीनतम कार्यक्रम मार्फत सकारात्मक हौसला मिल्ने रहेछ, साथै यदि विद्यार्थीहरूले अवसर प्राप्त गरे भने उक्त अवसरलाई न्याय गर्न सक्छन् भन्ने यस कार्यक्रमले राम्रो उदाहरण प्रस्तुत गरेको छ ।

विद्यार्थी च्यालेनज फण्डको उद्देश्य

तिलोत्तमा नगरपालिकाले आफ्नो नीति तथा कार्यक्रममा “विद्यार्थी च्यालेन्ज फण्ड“ मार्फत विद्यार्थीहरू बिच प्रतिस्पर्धा गरी समूहगत कार्यक्रमका निम्ति आर्थिक सहयोगका उद्देश्यहरू निम्न रहेका छन् । 

शैक्षिक नवप्रवर्तन: ए.आईको युगमा विद्यार्थीहरूलाई विज्ञान, प्रविधि,कला, साहित्य, उद्यमशीलता, आयआर्जन, वातावरण लगायतका विषयमा नवीन विचार प्रस्तुत गरी प्रतिस्पर्धा गन सक्ने बनाउन ।

सीप विकास: विद्यार्थीहरुलाई विद्यालयका सैद्धान्तिक ज्ञानसँगै प्राविधिक र व्यावसायिक ज्ञान सिकाईको वातावरण निर्माण गर्न ।

प्रतिस्पर्धात्मक: वर्तमान समय प्रतिस्पर्धाको समय हो । एक अवसरका निम्ति हजारौँ हजार बिच प्रतिस्पर्धा गरी सवोर्उत्कृष्ठ हुन आवश्यक छ । तसर्थ विद्यार्थीहरूलाई स्कुले जीवन देखि नै उनीहरूबिचको नवीनतम आइडिया लाई स्वास्थ्य प्रतिस्पर्धा गरी उनीहरूको प्रतिस्पर्धात्मक क्षमता अभवृद्धि गर्ने ।

विद्यार्थीको नेतृत्व विकास: कुनै पनि कार्यक्रम गर्दा विभिन्न चरण र जिम्मेवारी हुन्छ । प्रतिस्पर्धा बाट छनौट भएका आइडियालाई प्रयोगात्मक रूपमा आयोजना गर्दा विद्यार्थीहरूले विभिन्न चरण र जिम्मेवारी पुरा गर्नु पर्छ । जसमा प्रत्येक्ष सहभागिता रहने भएकाले विद्यार्थीले विभिन्न क्रियाकलापको सिकार्य बाट विद्यार्थीले प्रयोगात्मक रूपमा नेतृत्व विकास का निम्ति अवसर प्राप्त गर्छन् ।

आर्थिक सहायता: उत्कृष्ट प्रस्ताव मार्फत विद्यार्थीको नवीनतम आइडिया, कार्यक्रम सम्पन्न पश्च्यात आर्थिक अनुदान प्राप्त गर्न सक्छन् । आर्थिक सहायताका निम्ति विभिन्न चरण पार गर्नु पने हुन्छ । पछि यही सिकाई विभिन्न छात्रवृत्ति, ग्राण्ड , नेपाल सरकार र अन्य संघ सस्थाले प्रदान गर्ने आर्थिक सहयोगका निम्ति प्रतिस्पर्धा गर्न हौसला मिल्छ ।

भविष्यको निधार्रण विद्यार्थी कालमा विद्यार्थीले कस्तो अवसर प्राप्त गरे भन्ने विषयले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । च्यालेन्ज फण्ड मार्फत विद्यार्थी भित्र रहेका क्षमताको पहिचान गरी उक्त क्षमताको विकास गर्नुका रहेको छ । बिस्तारै तिलोत्तमा भित्रका सामुदायिक विद्यालय र कलेजका विद्यार्थीहरूलाई विश्व स्तरमा प्रतिस्पर्धा गर्न सक्ने बनाउनु पनि रहेको छ ।

(लेखक तिलोत्तमा नगरपालिकाको कार्यपालिका सदस्य एवम् सामाजिक विकास समिति संयोजक हुन् ।)