मङ्सिरमा बिहेका ६ वटा लगन बाँकी

काठमाडौं। अहिले मंसिर महिना चलिरहेको छ । मंसिर महिनालाई धेरै विवाह हुने महिनाका रुपमा लिइन्छ । अविवाहितहरूलाई बढी जिस्काइने समय पनि यही नै हो ।

‘यसपालाको मङ्सिरमा त बाजा घन्काउने होला नि ? यसपालिको मङ्सिरमा त बिहेभोज खान पाइएला नि ? मंसिरमा त जन्ती लाने होला नि ? मंसिरमा त घुम्टो ओढ्ने होला नि ? ल है, मंसिर कट्न लाग्यो, यसपालि त झ्याइँ पार्नुपर्छ ! यस्ता अनेकन् प्रश्न तेस्र्याएर साथीभाइ, आफन्तले अविवाहित युवायुवतीलाई जिस्काउने गर्छन् ।  

बुधबार काठमाडौं लगायत देशका विभिन्न जिल्लामा बिहे गर्नेहरूको भिडभाड थियो । पार्टी प्यालेस खचाखच थिए । बाटामा जतासुकै जन्तीको लर्को र बाजागाजा देख्न-सुन्न पाइन्थ्यो । काठमाडौं उपत्यकाका कतिपय क्षेत्रमा त जाम समेत भएको थियो ।

मंसिरमा बिहेको लगन सकिएकाले १३ गते त्यस्तो भिडभाड देखिएको भने होइन । यो महिनामा अझै ६ वटा बिहेका लगन बाँकी नै छन् । बरु अहिलेसम्म दुईवटा मात्रै लगन जुरेकाले मंसिर १२ र १३ गते विवाह गर्नेहरूको भीडभाड बढेको हो । यसपालिको मंसिरमा बिहेका ८ वटा लगन रहेकोमा अब मंसिर महिनामै बिहे गर्नेहरुका लागि १८, २१, २३, २८, २९ र ३० गते लगन जुर्ने पञ्चाङ्ग पात्रोमा उल्लेख छ ।

हिन्दु परम्परा अनुसार लगन हेर्नेहरुले पुसमा बिहे गर्ने कुरै भएन । माघमा विवाह गर्न चाहनेहरूका लागि ६ दिन लगन जुर्छ । माघ २, १६, १७, २१, २३ र २९ गते बिहेको लगन रहेका छन् । त्यसैगरी फागुन १९, २१, २२, २३ र २४ गते पाँच बिहेको लगन जुर्ने पात्रोमा उल्लेख छ । 

मंसिर नै रोज्नुको कारण 
नेपाली पात्रो अनुसार मंसिर महिना वर्षको मध्य समयमा पर्छ । परम्परागत हिन्दु ज्योतिषमा सामान्यतः मंसिर अगाडिका चार महिना साउन, भदौ, असोज र कात्तिकमा विवाह गरिँदैन । पछाडिको एक महिना पुसलाई पनि नेपाली समाजमा रित्तो महिना मानिन्छ ।

माघ र फागुनमा पनि बिहे गर्ने चलन छ । तर, चैतमा भने प्रायः बिहे गरिँदैन । नेपाली समाजमा आहानै छ– अरु बेला अन्त, चैतमा जन्त ! वर्षायाममा किसानहरुले नयाँ बाली भित्र्याएर सक्ने र मौसमका हिसाबले पनि धेरै जाडो वा गर्मी नहुने हुँदा मंसिरमा विवाहको महत्व बढी भएको हुन सक्छ ।

मंसिरमा अझै ६ वटा लगन बाँकी नै छन् । यदि तपाई पनि अविवाहित हुनुहुन्छ र जीवनसाथी खोजिसक्नुभएको छ भने मंसिरमै लगनगाँठो कसिहाल्ने कि ? मंसिरमा नभए पनि चिन्ता नगर्नोस्, माघ र फागुन छँदैछ !