क्रिकेटप्रेमीले सधैँ सम्झिने ‘म्याड म्याक्सी’को इनिङ्स

काठमाडौं । चमत्कारहरू दुर्लभ छन्। बल र बुद्धिका साथ क्षमता देखाउने खेलकुदको क्षेत्रमा पनि कम। तर, चमत्कारमा विश्वास गर्नेहरूले मुम्बईको वानखेडे स्टेडियममा अफगानिस्तानविरुद्ध ग्लेन म्याक्सवेलको रूपमा चमत्कार देखे।

म्याक्सवेलको इनिङ्सले देखाएको छ कि खेलाडीले आफ्नो साहसले के गर्न सक्छ। म्याक्सवेलले अन्तिम चार बलमा दुई छक्का, त्यसपछि एक चौका र त्यसपछि विजयी छक्का प्रहार गरे।

आफ्नो खुट्टामा उभिन नसक्ने अवस्थामा उनले यी शटहरू मारिरहेका थिए। बल खेल्दा उनी न त दौडने अवस्थामा थिए न त खुट्टामा कुनै हलचल नै हुन्थ्यो ।

क्रिजमा उभिएर म्याक्सवेलले इतिहास रचे । उनले दोहोरो शतक बनाए । जसमा उनले अन्तिम सय रन लगभग बिना दौड, पीडासँग संघर्ष गर्दै पूरा गरे।

म्याक्सवेलले यस इनिङ्समा अष्ट्रेलियालाई हारबाट मात्र जोगाएनन्, मात्र १२८ बलमा २०१ रनको अविजित इनिङ खेलेर इतिहासमा आफ्नो नाम पनि दर्ता गराए।

यस इनिङ्समा म्याक्सवेलले पहिलो सय रनमा १० चौका र तीन छक्का प्रहार गरेका थिए । त्यसपछिको १०१ रनका लागि म्याक्सवेलले सात छक्का र ११ चौका प्रहार गरे।

स्पिनमाथि कडा हमला 
यस अवधिमा उनले अफगानिस्तानका फास्ट बलर र स्पिन बलरलाई मात्रै आक्रमण गरेनन्, दुख र असहजताको क्षणलाई आफूमाथि हावी हुन दिएनन् । उनले आफ्नो ब्याटिङको राम्रो प्रदर्शन गरे जसको लागि उनी परिचित छन्।

क्रिकेट संसारमा ‘म्याड म्याक्सी’ भनेर चिनिने ग्लेन म्याक्सवेलले आफू प्रतिभाशाली मात्र नभएर पागलपनको विशेषता रहेको देखाए।

सानै उमेरमा आफ्नो प्रतिभाको आधारमा अष्ट्रेलियाको क्रिकेटमा चम्केका ग्लेन म्याक्सवेलले अन्तर्राष्ट्रिय क्रिकेटमा त्यति सफलता पाउन सकेनन् । तर, उनले समय–समयमा आफ्नो चमक देखाउँदै आएका कारण उनी १० वर्षदेखि अष्ट्रेलियाको एकदिवसीय टोलीमा रहेका छन् ।

तर, क्रिकेट जगतले उनीबाट जुन किसिमको ब्याटिङको अपेक्षा गरेको थियो, उनले वानखेडे स्टेडियममा सुन्दर कलाकृतिजस्तै सबै रंग देखाए भन्न सकिन्छ ।

यो पुल, फ्लिक वा रिभर्स फ्लिक होस्, म्याक्सवेल आफ्नो तत्वमा हुँदा के गर्न सक्छ भनेर संसारले लामो समयसम्म सम्झनेछ। 

२०१ रनको अपराजित पारी विश्व क्रिकेटमा छैटौं वा तलको वरियतामा रहेका ब्याट्सम्यानका लागि अहिलेसम्मकै उच्च स्कोर हो।

म्याक्सवेलले कुन रेकर्ड बनाए ?
ग्लेन म्याक्सवेल एकदिवसीय क्रिकेटमा ओपनिङ नगरी दोहोरो शतक बनाउने पहिलो ब्याट्सम्यान बनेका छन् ।

अहिलेसम्म एकदिवसीय क्रिकेटमा सबै दोहोरो शतक ओपनरको नाममा थियो । यति मात्र होइन, एकदिवसीय क्रिकेटमा अस्ट्रेलियाका ब्याट्सम्यानले दोहोरो शतक बनाएको यो पहिलो पटक हो ।

उनले सबैभन्दा छिटो दोहोरो शतकको कीर्तिमान मात्र दुई बलमा गुमाए, इशान किशनले १२६ बलमा यो उपलब्धि हासिल गरेका छन् । म्याक्सवेलले १२८ बल खेले। तर, धेरै प्रतिकूल परिस्थितिमा खेल्दै म्याक्सवेलले दोहोरो शतक बनाए ।

यति मात्र होइन एकदिवसीय क्रिकेटमा रन पछ्याउँदै गरेको यो पहिलो दोहोरो शतक हो ।

तर, अफगानिस्तानविरुद्धको खेलमा ग्लेन म्याक्सवेल ब्याटिङ गर्न आउँदा अजमातुल्लाहले नवौं ओभरको पहिलो दुई बलमै दुई विकेट लिएका थिए ।

यस्तो अवस्थामा म्याक्सवेलमाथि ह्याट्रिक बचाउने दबाब थियो र उनी जोगिए । बल उनको ब्याटको बाहिरी किनारा लिएर विकेटको पछाडि गयो तर किपरको पन्जामा पुगेन।

जहाँबाट म्याक्सवेलले इनिङको जिम्मा लिए
अष्ट्रेलियाले चार विकेट गुमाएर ४९ रन बनाएको थियो र म्याक्सवेलले आफ्नो इनिङ्स यहीँबाट सुरु गरेका थिए ।

उनी विकेटमै रहँदा अफगानिस्तानको २९२ रनको जवाफमा अस्ट्रेलियाको स्कोर सात विकेटको क्षतिमा ९२ रन थियो।

पूरै स्टेडियममा अफगानिस्तान टोलीलाई बलियो समर्थन थियो र अफगानिस्तान टोलीले यो विश्वकपको सबैभन्दा ठूलो अपसेट निकाल्ने देखिन्थो।

त्यसपछि म्याक्सवेल २६ रनमा खेलिरहेका थिए । टोलीका कप्तान प्याट कमिन्स म्याक्सवेलसँगै आएका थिए । कमिन्स एक छेउमा उभिएर हेरे र म्याक्सवेलले खेल परिवर्तन गर्न थाले।

यस क्रममा एक पटक स्क्वायर लेगमा र एक पटक मिडअफमा उनको क्याच मिस भएको थियो । तर, उनको विश्वास डगमगएन।

उनले केही समयमै ७६ बलमा शतक पूरा गरे। अर्को छेउमा कमिन्सले दोहोरो अंक छुन सकेनन् ।

शताब्दीपछि देखाइएका वास्तविक रंगहरू
तर, म्याक्सवेलको वास्तविक रंग यो शताब्दीपछि देखिन्थ्यो। उनी आँधीबेहरी ब्याट्सम्यानको रूपमा चिनिन्छन् । तर, दबाबका क्षणहरूमा उनी सधैं अलग छन्। पीडा र कष्टमा पनि उनी यहाँ अडिग रहे।

शतकपछि उनले बायाँ खुट्टामा क्र्याम्प महसुस गरे र टिम फिजियो मैदानमा आउनुपर्‍यो। त्यतिबेला अस्ट्रेलियाको टोली जितबाट करिब सय रन टाढा थियो ।

उनको बायाँ खुट्टाको समस्या पछाडिको समस्यामा परिणत भयो र म्याक्सवेल धेरै पटक मैदानमा सुतेको देखियो।

एक समय यस्तो आयो जब उनी रन लिने क्रममा मैदानमा मात्रै लडेका थिएनन्, क्रिजमा पुगेपछि उनलाई पीडा भएजस्तो लाग्थ्यो । उनलाई यहाँबाट उभिन पनि गाह्रो भयो ।

उनीपछि ब्याटिङ गर्न आएका एडम जाम्पा दुईपटक मैदानमा आए ।

४१औं ओभरको समयमा म्याक्सवेललाई स्ट्रेचर लिएर बाहिर जानुपर्छ भन्ने लाग्थ्यो । तर, म्याक्सवेल फेरि आफ्नो खुट्टामा उभिए र जाम्पाले प्याभिलियनमै पर्खनुपर्‍यो ।

२०१० ११ मा उनले अष्ट्रेलियाको घरेलु क्रिकेटमा १९ बलमा सबैभन्दा छिटो अर्धशतक बनाएर मानिसहरूलाई आकर्षित गरे र केहि समयभित्रै एकदिवसीय टोलीमा स्थान बनाउन सफल भएका थिए।

सन् २०१५ को विश्वकपमा घरेलु मैदानमा खेलेका उनले श्रीलंकाविरुद्ध मात्र ५१ बलमा शतक बनाए, जुन त्यतिबेला अस्ट्रेलियाका कुनै पनि ब्याट्सम्यानले बनाएको सबैभन्दा छिटो शतक थियो।

कुनै पनि बलमा शट खेल्न सक्ने
क्रिकेटको प्रारम्भिक वर्षहरूमा उनको एउटै पहिचान थियो, ‘यस ब्याट्सम्यानले जुनसुकै बलमा जुनसुकै शट खेल्न सक्छन्।’

तर, यी अपरंपरागत शट खेल्नु उनको सबैभन्दा ठूलो कमजोरी बनेको थियो र लापरवाहीपूर्वक शट खेल्दा उनी जुनसुकै बेला आउट हुन सक्छन् भन्ने विश्वास गरिएको थियो ।

धेरै खेलमा बेतुका शट खेलेकोमा उनको खिल्ली उडाइएको थियो ।

सन् २०१५ को विश्वकपपछि लगातार एकदिवसीय खेलमा उनको औसत दस भन्दा कमको कारण टोलीबाट बाहिरिएका थिए।

उनको क्रिकेट करियर समाप्त हुने कगारमा थियो तर अस्ट्रेलियाली क्रिकेटले आफ्नो प्रतिभालाई यसरी खेर जान दिँदैन।

म्याक्सवेलले आफ्ना साथी खेलाडीहरूबाट पनि समर्थन पाए र मानसिक चिकित्सकहरूबाट पनि सत्रहरू लिए। यो सबै फाइदा भयो र उनी ६ महिनापछि क्रिकेट मैदानमा फर्किए ।

तर, भित्र र बाहिरको चक्र जारी रह्यो। उनको ब्याटिङ स्ट्राइक रेट १२७ भन्दा बढी भए पनि १३६ खेलमा उनको ब्याटिङ औसत ३६ पनि छैन।

एकदिवसीय क्रिकेटमा उनले चार शतकको मद्दतले अहिलेसम्म चार हजार रन पुरा गरेका छैनन् ।

यादगार खेल्ने उद्देश्य
तर, लिग क्रिकेटमा उनलाई विश्वभरका टोलीले माग गरेका छन् । आईपीएलमा पनि उनी करोडौं रुपैयाँमा लिलामी हुन्छन्, उनी किंग्स इलेभेन पञ्जाब, मुम्बई इण्डिया र रोयल च्यालेन्जर्स बैंग्लोरको टोलीको हिस्सा भइसकेका छन्।

तर, आईपीएलमा उनको कुनै पनि इनिङ्स यादगार बन्न सकेको छैन ।

द क्रिकेट मन्थलीले सन् २०१७ मा ग्लेन म्याक्सवेलको म्याड म्याक्सी लेखमा आफ्ना परिचितहरूसँगको कुराकानीमा आधारित रहेको बताएको छ, वर्षौंपछि र उथलपुथलपूर्ण करियरपछि पनि परिवर्तन नभएको एउटा कुरा म्याक्सवेलको खेल्ने शैली हो।

तर, म्याक्सवेल यस विश्वकपलाई यादगार बनाउने उद्देश्यले खेलिरहेका देखिन्छन्, उनले अहिलेसम्म दुई शतक बनाएका छन् र सेमिफाइनल वा पछि फाइनलसम्म पुग्न सफल भए भने अस्ट्रेलियालाई विश्व च्याम्पियन बन्नबाट कसैले रोक्न सक्दैन ।

चौतर्फी प्रशंसा
मंगलबार राति अस्ट्रेलिया र अफगानिस्तानबीचको खेल सकिएलगत्तै पूर्व भारतीय क्रिकेटर मोहम्मद कैफले सोसल मिडिया प्लेटफर्म ट्विटरमा ग्लेन म्याक्सवेलको प्रशंसा गरेका छन् ।

भिडियोमा उनले भनेका छन्– ‘भज्जी भाइ ताली बजाइरहेका छन् ।’

यसपछि पूर्व अफ स्पिनर हरभजन सिंह क्यामेरामा भन्छन्, ‘यस्तो कुरा पहिले कहिल्यै देखेको थिएन ।’

यसै क्रममा कमेन्टेटर जतिन सप्रुले म्याक्सवेलको इनिङ्सलाई १९८३ को विश्वकपमा कपिल देवको अविजित १७५ रनको इनिङसँग तुलना गर्दै भने, ‘कपिल पाजीको १७५ रनको लाइभ नदेखेको भए, कस्तो लाग्यो होला, थाहा भयो।’

पाकिस्तानको खेलकुद च्यानल ए स्पोर्ट्स कार्यक्रम द प्याभिलियनमा खेलको समीक्षा गर्दै , पूर्व क्रिकेटर वासिम अक्रमले क्र्याम्पको बाबजुद पनि यस्तो उत्कृष्ट प्रदर्शन अचम्मको भएको बताए।

उनले भने, ‘यो वान म्यान शो थियो । भनिन्छ, एक जनाले खेल जित्न सक्दैन । यो कस्तो झुट हो। आज हामीले देख्यौं कि एक व्यक्तिले खेल जित्न सक्छ, केवल लड्नुपर्छ।’

अकरमले भने, ‘क्रिकेटर्सले तपाईंलाई बताउनेछन् कि क्र्याम्प कति खतरनाक हुन्छ। म्याक्सवेलले यसबाट पार गरे र आज उनी एकदिवसीयमा विश्वकै उत्कृष्ट खेलाडी भएको देखाएको छ । मैले २० वर्ष खेलेँ, त्यसपछि २० वर्ष क्रिकेटसँग जोडिएको छु, तर यस्तो इनिङ्स कहिल्यै देखेको छैन ।’

भारतका चर्चित पूर्वखेलाडी सचिन तेन्दुलकरले म्याक्सवेलको इनिङ्सलाई आफ्नो जीवनमा देखेको उत्कृष्ट इनिङ्स भनेका छन् ।

उनले एक्समा लेखेका छन्, ‘अन्तिम २५ ओभरमा ग्लेन म्याक्सवेलले जे गरे खेलको भाग्य बदलियो । अधिकतम दबावमा अधिकतम प्रदर्शन। यो मैले मेरो जीवनमा देखेको सर्वश्रेष्ठ एकदिवसीय इनिङ्स हो।’

वीरेन्द्र सहवागले म्याक्सवेलको यो इनिङ्सलाई एकदिवसीय क्रिकेटको सबैभन्दा ठूलो इनिङको रुपमा व्याख्या गर्दै यो इनिङलाई लामो समयसम्म सम्झिने बताएका छन् । -बीबीसीकाे सहयाेगमा