बुटवलमा अवैध मलको कारोबार : अनुगमन टोली पुग्दा ‘मुख्य सप्लायर्स’ सुव एग्रोभेटका सञ्चालक टाप

बुटवल । नेपालमा विक्रि वितरणका लागि सिफारिस नै नभएको मल खुलेयाम विक्रि हुँदै आएको फेला परेको छ । कृषि ज्ञान केन्द्र रुपन्देही, जिल्ला प्रशासन कार्यालय र साना उद्योग कार्यालयको संयुक्त अनुगमन टोलीले शुक्रबार बुटवलमा गरेको बजार अनुगमनमा अवैध मल विक्रि गरेको अवस्थामा भेटिएको हो ।

बुटवल–६ नेपालजञ्जरोडमा अवस्थित ढकाल एग्रोभेटमा विक्रिका लागि राखिएको ४९ बोरा अवैध मल बरामद भएको छ । उक्त मलको उल्लेखित मूल्य अनुसार कूल १ लाख १७ हजार ६० रुपैयाँ नेपाली मूल्य रहेको छ । नेपालमा विक्रिका लागि सिफारिस नै नभएको मुस्कान वायोफर्टीलाइजरको उत्पादन ‘२०–२०–१०’ नामक मल विक्रिका लागि राखिएको अवस्थामा मनुगमन टोलीले बरामद गरेको छ । उक्त मल नेपालमा विक्रीका लागि अनुमती नै नभएको कृषि ज्ञान केन्द्र रुपन्देहीका मल निरीक्षक अनिल कानु वानियाले बताए ।

बजारमा अवैध मल सप्लाई गर्ने मुख्य सप्लायर्सका सञ्चालक भने अनुगमनको सुइको पाएपछि पसल नै बन्द गरेर सम्पर्कविहिन भएको अनुगमन टोलीले जनाएको छ । बुटवल–६ आर्दशनगरमा रहेको सुव एग्रोभेट सेन्टरले यसरी अवैध मल सप्लाई गर्दै आएको कुरा खुल्न आएपछि अनुगमन टोली त्यहाँ पुग्दा सञ्चालक सुन्दर पोख्रेल पसल नै बन्द गरी सम्पर्कविहिन भएका थिए । सञ्चालक पोख्रेललाई आवश्यक सोधपुछका लागि पटक–पटक प्रयास गर्दा पनि उनी फोन सम्पर्कमा आउन नचाहेको जिल्ला प्रशासन कार्यालय रुपन्देहीका प्रशासकीय अधिकृत मनोज लामिछानेले बताए । यस क्षेत्रका अधिकांश एग्रोभेटहरुलाई सप्लायर्सका रुपमा काम गर्दै आएको उक्त पसलले ठूलो परिमाणमा अवैध मलको कारोबार गरेको हुन सक्ने भन्दै उक्त पसलमाथि आवश्यक निगरानी सुरु गरिएको लामिछानेले बताए । आवश्यक कागजात लिएर सम्बन्धित व्यक्ति प्रशासन कार्यालयमा उपस्थित नभए आवश्यक कारबाहीका लागि आफूहरुले कदम अघि बढाउने लामिछानेले चेतावनी समेत दिएका छन् ।

शुक्रबार दिउसो बुटवलका एग्रोभेटहरुमा अुनगमन गर्ने क्रममा नेपालगञ्ज रोडमा रहेको ढकाल एग्रोभेटमा अवैध मल भेटिएपछि अवैध कारोबारको पोल खुलेको हो । मुख्य सप्लायर्स सुव एग्रोभेट सेन्टरबाट ढकाल एग्रोभेटका सञ्चालकले मल ल्याउने गरेको बयान दिएका थिए । उक्त जानकारीसँगै अनुगमन टोली मुख्य सप्लायर्स सुव एग्रोमा अनुगमनका लागि पुगेको थियो । ‘अनुगमन टोली त्यसतर्फ आउँदै गरको सुइको पाएका सञ्चालकले पसल नै बन्द गरेर टाप कसेपछि नत कसैको फोन उठाए, न त कसैलाई रि–कल नै गरे ।’–अनुगमनमा सहभागी एक प्रतिनिधिले भने ।

शुक्रबार बुटवलका आधा दर्जन बढी एग्रोभेटहरुमा अनुगमन भएका थिए । अनुगमनका क्रममा सबैभन्दा बढी नेपालजञ्ज रोडको ढकाल एग्रोभेटमा अनियमितता भेटिएको हो । अवैध मल विक्रि बाहेक अन्य कानूनी प्रक्रिया समेत पूरा नगर्नुका साथै कृषकलाई ठगी गर्ने गरेका प्रमाणहरु भेटिएको कृषि ज्ञान केन्द्र रुपन्देहीका प्रमुख शिवप्रसाद अर्यालले बताए ।

उक्त एग्रोभेटले विगत १० वर्षदेखि विषदी विक्रिवितरणको अनुमती नलिएको, ७ वर्ष बढी समयदेखि पसल नविकरण नगरेको भेटिनुका साथै म्याद गुज्रेका र अवैध सामग्री विक्रि वितरण गरेको भेटिएको छ । पसलबाट २८ हजार ५६० रुपैयाँ मूल्य बराबरको म्याद गुज्रेका बिउविजन बरामद गरिएको कृषि ज्ञान केन्द्र रुपन्देहीका बिउविजन प्रयोगशाला प्रमुख सालिग्राम गौतमले बताए । अनुगमनका क्रममा अन्य पसलहरुमा अवस्था सामान्य देखिएपनि ढकाल एग्रोभेटमा व्यापक अनियमितता भेटिएको उनले बताए ।

उक्त एग्रोभेटमा बजार मूल्यभन्दा कयौंगुणा बढी मूल्यमा विक्री गरी कृषकलाई ठग्ने गरेका प्रमाणहरु भेटिएको अनुगमनमा सहभागी साना उद्योग कार्यालयका प्रतिनिधि युवराज आचार्यले जानकारी दिए । पसलमा व्यापक अनियमितता भेटिएको भएपनि पसललाई शिल भने गरिएको छैन । ‘एग्रोभेटले अर्को एक पसलसँग सटर सेयर गरेर पसल गरिरहेका कारण शिलबन्दी गर्न समस्या पर्यो ।’ जिल्ला प्रशासन कार्याल रुपन्देहीका प्रशासकीय अधिकृत मनोज लामिछानेले भने, उक्त पसललाई हामीले निगरानीमै राखेका छौं । यसैगरी उक्त पसलका सञ्चालकलाई आईतबार आवश्यक कागजातसहित सम्बन्धित कार्यालयमा उपस्थित हुन निर्देशन गरिएको उनले बताए । उक्त समयमा पनि पसलले प्रक्रिया पूरा नगरेको कानून अनुसार कारबाही गरिने उनले बताए ।

यसैगरी ढकाल एग्रोभेटमै भएको अुनगमनमा नवलपरासीको रामग्राम–४ मा रहेको आरोही फड्स प्रा.लि.ले नेपालका लागि सिफारिस नै नभएको धानको बिउ विक्रि गरिरहेको कुरा पत्ता लागेको छ । उक्त कम्पनीले नेपालका लागि सिफारिस नभएको गोरखनाथ जातको धानको बिउ बजारमा पठाउने गरेको भेटिएको हो । आफ्नो कालो कर्तुत लुकाउन उक्त कम्पनीहरुले सप्लाई गरेका पसलहरुलाई बिल काट्ने समयमा समेत बिउको नाम नखुलाएर पठाउने गरेको भेटिएको हो ।