लुम्बिनीका प्रदेशका २१ सहकारी संकटमा

बुटवल । बुटवलको चौराहामा रहेको सुप्रिम सहकारी बन्द भएको एक वर्ष पुग्न लागेको छ । एक हजारभन्दा धेरै बचतकर्ताको रकम फिर्ता गर्न नसकेपछि बन्द रहेको उक्त सहकारीका अध्यक्ष ओम गुरुङ जेलमा छन् भने सहकारीको रकम हिनामिनाको आरोप लागेका जीवी राई र व्यवस्थापक नरेश केसीलाई प्रहरीले पक्राउ गर्न सकेको छैन ।

प्रहरीले राईसहित २८ जनाविरुद्ध सहकारीको रकम अपचलन गरेको आरोपमा रुपन्देही जिल्ला अदालतमा मुद्दा दर्ता गराएको छ ।

सुप्रिम सहकारीको कार्यालयबाट ५ किलोमिटर दुरीमा पर्ने योगीकुटीमा रहेको शिव शिखर सहकारी पनि बन्द छ । एक वर्षदेखि बन्द रहेको शिव शिखर सहकारीका ४ सय बचतकर्ताले करिब ३ करोड रुपैयाँ निक्षेप फिर्ता पाउन सकेका छैनन् ।

बाँके जिल्लाको नेपालगन्जमा रहेको नमस्ते सहकारीका बचतकर्ताले पनि आफ्नो रकम फिर्ता पाउन सकेका छैनन् । नमस्ते सहकारीका सञ्चालक र व्यवस्थापक फरार रहेपछि अहिले लुम्बिनी प्रदेश सहकारी दर्ता कार्यालयले रकम अपचलन गरेको प्रतिवेदनसहित जिल्ला प्रहरी कार्यालय बाँकेलाई कारबाहीका लागि पत्राचार गरेको छ । प्रहरीले मुद्दा दर्ताका लागि बचतकर्ताहरूको विवरण सङ्कलन गरिरहेको जनाएको छ ।

लुम्बिनी प्रदेशमा बचतकर्ताको रकम फिर्ता नगर्ने सुप्रिम, शिव शिखर र नमस्तेजस्ता सहकारी सङ्ख्या २१ पुगेको छ । ती सहकारीका झण्डै १० हजार बचतकर्ता रकम डुब्ने चिन्तामा छन् ।

लुम्बिनी प्रदेश सहकारी दर्ता कार्यालय प्रमुख मधुकृष्ण पौडेलले हालसम्म २१ सहकारीविरुद्ध कार्यालयमा उजुरी आएको बताए । उनले समस्या समाधानका लागि आवश्यक प्रक्रिया अगाडि बढाएको रातोपाटीलाई जानकारी दिए ।

आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा १७ वटा सहकारीले बचतकर्ताको रकम फिर्ता  नगरेकोमा कारबाही प्रक्रिया अघि बढेको छ भने आर्थिक वर्ष २०८०(८१ मा त्यस्ता ५ वटा सहकारी थपिएको छ ।

सहकारी बोर्ड लुम्बिनी प्रदेशका कार्यकारी उपाध्यक्ष टीकाराम पोखरेलले कानुन अनुसार समस्याग्रस्त सहकारी घोषणा भएपछि मन्त्रीपरिषद्ले निर्णय गरेर ती सहकारीलाई नयाँ व्यवस्थापन गर्न सक्ने बताए ।
पछिल्लो समय बचत फिर्ता नगरी कारबाही अघि बढाइएको सहकारीमा विश्व विराट बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लि= रुपन्देही, जनसेवा बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लि।घोराही दाङ, सप्तदीप बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लि।रुपन्देही, नमस्ते बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि। बाँके, सुप्रिम बचत तथा ऋण सहकारी संस्था लि.रुपन्देही छन् ।

पौडेलले भने, ‘बचतकर्ताको रकम जोखिममा पार्ने सहकारीका केही सञ्चालक सम्पर्कमा ल्याएर रकम फिर्ता गराउने चरणमा छौँ, केही सञ्चालक थुनामा, केही फरार छन् । सबैलाई कानुनको दायरमा ल्याउँछौँ ।’

सहकारी बोर्ड लुम्बिनी प्रदेशका कार्यकारी उपाध्यक्ष टीकाराम पोखरेलले सहकारीको सिद्धान्तभन्दा बाहिर गएर बचतकर्ताको रकम समयमा फिर्ता नगर्ने सहकारीलाई समस्याग्रस्त घोषणा गरेर नयाँ ढङ्गबाट बचतकर्ताको रकम फिर्ता गराउन छलफल चलिरहेको बताए । साथै उनले सबै सहकारी संकटमा नरहेता पनि केही सहकारीका कारण राम्रा सहकारीलाई समेत समस्या परेको बताए । 

उनले कानुन अनुसार समस्याग्रस्त सहकारी घोषणा भएपछि मन्त्रीपरिषद्ले निर्णय गरेर ती सहकारीलाई नयाँ व्यवस्थापन गर्न सक्ने बताए ।